Weg van BigTech

We moeten weg bij BigTech, vandaag nog. De Amerikaanse tech-bedrijven hebben al laten zien dat ze zonder problemen zich zullen overgeven aan fascisten. Maar zelfs zonder Trump hebben diezelfde bedrijven zich al laten zien als onbetrouwbaar. Ze proberen zoveel mogelijk data van jou af te pakken en het te gelde maken. Ook op andere vlakken hebben ze schijt aan recht en regels, van illegale cookiebanners tot irritante pop-ups die niet meer de twee knoppen JA en NEE hebben maar JA en VRAAG HET LATER, waarmee ze je blijven lastig vallen.

Hier wat mogelijkheden die je kunt (moet?) doen. De eerste voorbeelden kun je vandaag al doen, andere kosten wat meer tijd en moeite.

Geen Chrome en geen Edge.

Wel: Firefox of een fork [een variant, gemaakt omdat de broncode opensource is en iedereen een eigen versie kan maken] daarvan.

Privacy Badger

Er is een hele fijne plugin voor een aantal browsers, Privacy Badger, die is er voor Chrome, Edge, Opera en Firefox (en alle forks). Voor Firefox is het ook mogelijk om deze plugin op je Android telefoon te gebruiken.

Privacy Badger is een browser plugin die voorkomt dat adverteerders en andere externe trackers stiekem bijhouden waar u naartoe gaat en welke pagina's u bekijkt op het internet. Als een adverteerder u zonder uw toestemming op meerdere websites lijkt te volgen, blokkeert Privacy Badger automatisch dat die adverteerder nog meer inhoud in uw browser kan laden. Voor de adverteerder is het alsof u plotseling verdwenen bent.

Als je een geschikte browser gebruikt, zorg dat je dan Privacy Badger erbij hebt. Heel simpel ga met je browser naar de website van Privacy Badger en klik op de button "Add to [Jouw Browser]". Fluitje van een cent.

Geen Google geen Bing

Wel:

• duckduckgo.com
• ecosia.org
• startpage.com
• qwant.com
• en vele andere

Heel veel apps heb je eigenlijk niet nodig, ook op mijn telefoon staan apps die ik er ooit op heb gezet en misschien een keer gebruikt heb en te lui ben om het er te halen.
Er zijn ook apps die je vandaag eraf moet gooien. De belangrijkste reden is dat die apps veel te veel data uit je telefoon zuigen en het doorsturen naar het moederbedrijf. Simpel voorbeeldje, je hebt mijn naam en telefoonnummer in je adressenboekje staan, ik heb nooit toestemming gegeven dat die persoonlijke en privacygevoelige informatie gedeeld mag worden met Mark Zuckerberg. Toch heb jij dat gedaan als je Facebook, Whatsapp of Instagram op je telefoon hebt staan. Dan hebben we meteen al de eerste drie apps die van je telefoon moeten.

• Alles van Meta
• Facebook
• Whatsapp
• Instagram
• Andere meuk
• TikTok
• Temu/Shein/AlliExpress/Amazon

Het is erg waarschijnlijk dat je begin deze eeuw een e-maiadres hebt aangemaakt, dat deden we toen bij Microsoft met Hotmail, of je was wat hipper en koos voor een gmail-account. Of was jij zo uit “the loop” dat je nu met yahoo contact houdt met je vrienden?

Het is gratis, het is makkelijk en ook hier zijn we weer veel te lui om stappen te nemen.

Toch moet je hier goed over nadenken en je moet afscheid nemen van je oude vertrouwde adres. Want je zit dus bij een van die Amerikaanse Techbedrijven en die hebben allang al jouw teksten en plaatjes die je verstuurd hebt en ontving aan hun AI-modellen toegevoegd en jouw netwerk helemaal in kaart gebracht.

De pessimist zegt nu, dat het toch al te laat is om nog over te stappen dus kan ik net zo goed blijven.

De optimist wil een betere toekomst en kiest voor haar eigen e-mailadres.

Grote kans dat je een Android-telefoon hebt, Samsung, LG, Pixel, allemaal draaien ze op Android en je hebt er ooit een Google-account voor moeten aanmaken. En we willen juist ontgooglen dus ook hier zijn stappen te zetten.

Je volgende telefoon is er een zonder Google, en dat kan heel eenvoudig. Er zijn steeds meer aanbieders die een telefoon verkopen waar geen Google meer aan te pas komt.

Zoals de nieuwe FairPhone 6 met “Murena /e/OS Een de-Googled ervaring die je meer controle geeft over je gegevens.“ Gebruik gerust je huidige telefoon nog maar als je opzoek gaat naar een nieuwe kijk dan naar eentje zonder standaard Android.

Dit is echt een grote stap maar als je het doet zet je echt een grote stap naar de ideale wereld.

Je laptop wissen van Windows en overstappen op Linux. Alles wat je de afgelopen decennia aangeleerd hebt, al je spiergeheugen, al je gewoontes en gebruiken gaan op de schop. Want ook al is Linux niet moeilijker dan Windows het is net even anders. De eerst maanden zullen ongemakkelijk zijn en je zult veel missen. Gelukkig zullen er ook dingen heel vertrouwd aanvoelen en geen centje pijn kosten.

Het kan zijn dat je voor werk of studie precies dat ene software pakket nodig hebt dat alleen op Windows draait. Dan wordt het een lastiger verhaal, maar niet onmogelijk. Omdat dat een lange uitleg vereist (zoek op: VM) wil ik graag met je kijken of het toch mogelijk is.

Linux installeren op je laptop is een koud kunstje of je koopt een nieuwe laptop met alles er al op geïnstalleerd.

Om alvast te wennen aan een Windows-loze computer kun je al beginnen met software te gaan gebruiken, open source software. In plaats van MS Office gebruik je LibreOffice.

Vijf jaar geleden had ik gezegd dat je gewoon een iPhone of een MacBook moet kopen en klaar was je. Maar helaas. Apple is compleet de weg kwijt en is niet meer je goede vriend. Op dit moment zijn ze de EU aan het chanteren. Apple wil zich niet aan de nieuwe privacy wetten houden (DPA) en dreigt om alle producten van de EU-markt te halen, zelfs repareren mag niet meer.

Waarmee Apple laat zien dat ze er niet zijn voor de gebruikers, daar zijn de wetten voor bedoeld, maar dat ze alleen maar aan zichzelf denken.

Dus voor jou als Apple-gebruiker raad ik ook een Fairphone met e/OS en een laptop met Linux aan.

Als je nu nog steeds geen wachtwoordmanager (WWM) hebt dan loop je zwaar achter de feiten aan. Met een WWM zorg je dat je op alle plekken waar je moet inloggen een lekker lang wachtwoord kunt gebruiken en die ook nog eens uniek is. Zelf gebruik ik Dashlane, en daarmee zijn mijn wachtwoorden op al mijn apparaten bereikbaar, of ik nu inlog op mijn laptop of op mijn iPad of op mijn telefoon, overal helpt de WWM om wachtwoorden van meer dan 20 tekens in te vullen.

Dahlane kost geld (€53/jaar), er is een Friends & Family-abonnement (€80/jaar) voor tien accounts. Er zijn ook gratis WWM’s en andere betaalde programma’s. De keuze is reuze elk met hun eigen voor- en nadelen.

De meeste WWM's hebben een browser plugin, dat is niet alleen heel handig maar ook extra veilig. Dankzij de plugin log je gemakkelijk in op elke website waar je een account hebt. En als bonus beschermt het je tegen phissing expeditions en andere oplichters. Hoe? Heel eenvoudig. Stel je wordt verleid om zogenaamd in te loggen op de website van je bank of een winkel. De website ziet er echt uit, de URL in de locatiebalk lijkt te kloppen. Zonder WWM zou je nu gaan inloggen en daarmee je gegevens aan de boeven hebben gegeven. Maar je WWM vult alleen je inlognaam en wachtwoord in als de domeinnaam precies overeenkomt. Die valt niet voor rnicrosoft.com of abnarmo.nl.

Dan nog een woordje over GenAI, dat is AI die iets maakt (genereert). De bekendste zijn de chatbots (genereren tekst)je hebt ook die muziek, plaatjes en video maken. Voor allemaal geldt de eenvoudige regel: gebruik het niet.

Vooruit je mag het best weleens gebruiken maar pas heel goed op wat je terugkrijgt. Laat het geen samenvatting maken, als je iets vraagt aan een LLM en je weet er zelf niet zoveel vanaf van het onderwerp dan moet je alsnog opzoek gaan naar betrouwbare bronnen om zeker weten dat het klopt. Laatst las ik een mooie omschrijving van van al die chatbots. Het zijn rekenmachines alleen een op de vijf keer krijg je een fout antwoord en je weet nooit wanneer het fout is. En we moeten ons dus heel goed afvragen waarom we zo blij zijn met een rekenmachine die zo vaak fout is, fout op een hele verruigende manier dat zeker maar nog steeds fout.

Het is niet dat ik dit allemaal als enige zo vind of dat ik een rare einzelgänger ben, nou vooruit, dat laatste is wel zo. Er zijn andere mensen die ook vinden dat we van big tech af moeten. Hier want andere websites met meer info, tips en anderszins.